Lab vol energie: een kijkje bij Avans met Energie(K) Onderwijs
Op 8 september ging projectadviseur Esli op bezoek bij Avans Hogeschool, waar momenteel wordt gewerkt aan de Remote Labs installatie. De projectverantwoordelijke van Energie(K) Onderwijs, Ad Breukel, geeft ons graag een kijkje in de keuken, en vertelt ons daarna een en ander over Energie(K) Onderwijs.
Interreg | 23/09/2025

Bedankt voor de ontvangst Ad. Kun je eerst kort vertellen waar het Interreg project Energie(K) Onderwijs over gaat?
Energie(K) Onderwijs is een samenwerkingsverband van 18 partners uit Zuid Nederland en uit Vlaanderen. Het grootste deel van ons partnerschap zijn onderwijsinstellingen, zoals hoger onderwijs, HBO, secundair onderwijs en MBO’s. Maar we hebben ook mooie werkveldpartners in ons partnerschap. Denk aan een WijTechniek, Mtech plus of RTC. Samen proberen we de energietransitie nog beter in het onderwijs aangeboden te krijgen dan tot dusver het geval is.
Jullie werken binnen Energie(K) Onderwijs nu aan Remote Labs. Deze staat bij Avans Hogeschool in Breda. Wat houdt deze Labs in?
Binnen Avans Hogeschool is eerder het SEnD Lab ontwikkeld. Het SEnD lab is met ondersteuning van bedrijven en aan het lectoraat gekoppelde onderzoeksprojecten zoals Energiek Onderwijs steeds verder gegroeid. Het SEnD Lab bestaat onder andere uit een energieneutraal lokaal en een smart (micro) grid installatie. Leerlingen kunnen oefenen met het opereren van tal van relevante hedendaagse apparatuur. Denk aan zonnepanelen, warmtepompen, windmolens en smart grid systemen in huis. Leerlingen kunnen aan de knoppen draaien en zelf verkennen wat er gebeurt als ze aan bepaalde knoppen draaien.
In het SEnDLab maken we practica op afstand nu ook mogelijk via Remote Labs. Zo kunnen leerlingen vanuit huis inloggen en zelf aan de knoppen draaien. Het idee is afkomstig van de TU/e, met wie we hierin samenwerken, en werd extra relevant in de Coronaperiode toen studenten niet meer fysiek in de labs aan hun practica konden werken.

Klinkt interessant, en waar staan jullie nu met Remote Labs?
Momenteel zitten we in de pilotfase. We willen gaan werken met tijdsloten waarop leerlingen zich kunnen inschrijven. Iemand binnen ons lab zet dan alles klaar zodat vervolgens een leerling op afstand via de eigen laptop de opdracht kan uitvoeren. De volgende stap is dat we óók zorgen dat de opdracht steeds minder handmatig hoeft te worden ondersteund, zodat het steeds zelfstandiger te gebruiken is.
Waarom zijn dit soort faciliteiten hard nodig?
Aanleiding is een groot tekort aan personeel in de energietransitie. Daar kun je op verschillende manieren iets aan doen. Ten eerste kan je via je gewone onderwijs proberen meer jongens en meiden in de techniek en de energietransitie te krijgen (zoals met Remote Labs!). Maar dat is het lange termijn verhaal waarmee je op korte termijn het tekort niet kan oplossen. Het grootste gedeelte van het nieuwe personeelsaanbod komt momenteel via zij-instroom en bijscholing. Daarom ontwikkelen we binnen Energie(K) Onderwijs niet alleen modules voor leerlingen, maar ook voor professionals in de praktijk.
Het schooljaar is inmiddels ook weer begonnen! Wat staat er op de planning voor komend jaar?
We hebben meerdere doelen. Ten eerste willen we laten zien wat we in huis hebben. We ontwikkelen veel modules binnen dit project, en die willen we op een platform aanbieden waar ook organisaties buiten ons partnerschap iets aan hebben. Daar werken we nu aan en hier hebben we al een aantal mooie aanbieders voor. Ook gaan we naar beurzen toe, waar we MBO’ers, HBO’ers en leerlingen uit het voortgezet en primair onderwijs ontmoeten. We willen hen enthousiast maken door ons verhaal en inspireren voor een studierichting die voorbereidt op de energietransitie. Zo zijn we onlangs bij het event Game On geweest waar maar liefst 4000 scholieren aanwezig waren.
Door dit soort project te draaien merk je die grens juist minder. We hebben hiermee een groter bereik en werken samen met nog meer collega’s om dezelfde problematiek aan te pakken.
Hoe houden jullie elkaar enthousiast binnen Energie(K) Onderwijs?
We hebben onlangs nog tegen elkaar uitgesproken dat bepaalde dingen gewoon niet zouden lukken zonder dit project. Normaal gaat je tijd volledig op aan het dagelijkse onderwijs. Dankzij de Interreg financiering hoef je net iets minder onderwijs te geven, waardoor je meer ruimte krijgt voor andere zaken. Binnen het project Energie(K) Onderwijs krijgen wij dus lucht om samen te onderzoeken hoe we het onderwijs kunnen verbeteren. Zo werken we aan innovatie en zetten we samen een stap verder.
Speelt de grens hierin nog een drempel voor jullie?
We zitten dicht bij elkaar, hè? Binnenkort gaan we naar Kamp C, dit is voor mij eigenlijk dichterbij dan Zwolle. En ik ga juist heel makkelijk naar Zwolle en Groningen, dus die grens zit vooral in je hoofd.
Door dit soort project te draaien merk je die grens juist minder. We hebben hiermee een groter bereik en werken samen met nog meer collega’s – Vlaamse en Nederlandse - om dezelfde problematiek aan te pakken. En dus met elkaar meer slagkracht om innovatie te verwezenlijken. Dat vind ik gewoon heel zinvol.
Dankjewel Ad! We wensen jullie nog veel leer – en creëerplezier dit schooljaar, én tevens laatste uitvoeringsjaar van Energie(K) Onderwijs!