Safety First in de havens

Waarvoor staat ‘PASSAnT’?

Vincent: PASSAnT is een acroniem dat staat voor ‘PlAtform for innovative Security Solutions hArbours & Terminals’. In het project worden experimentele technologieën ontwikkeld om het smokkelen van drugs, explosieven en mensen in havens tegen te gaan. IUNGOS (het Belgisch innovatienetwerk Safety en Security) coördineert het project en krijgt hierbij ondersteuning van het Belgische veiligheidsinstituut VIAS en de Nederlandse Stichting DITSS (Dutch Institute for Technology, Safety & Security).

Jan: Met het partnerschap realiseren we technische ontwikkelingen die niet alleen detecteren, maar ook nauwkeurig kunnen lokaliseren in de havens.

Zijn deze technische ontwikkelingen wat bedoeld wordt met ‘het nieuwe wapen’? Jullie website vermeldt namelijk de wervende openingszin ‘Onze havens beschikken binnenkort over een nieuw wapen in de strijd tegen mensen-, drugs- en explosievensmokkel’.

Jan: Klopt – we hebben vijf ‘wapens’ ontwikkeld, uitgebracht én getest in kader van dit Interregproject: ten eerste hebben we met Sioen Industries robuuste, ondoordringbare dekzeilen voor vrachtwagens vervaardigd. Zelfs wanneer er louter een poging tot doorsnijden van het zeil wordt ondernomen, wordt dit meteen gemeld in de vrachtwagencabine. Wist je trouwens dat maar liefst één op de vijf van deze zeilen jaarlijks wordt doorgesneden?

Vincent: Dit maakt dat ons eerste wapen niet alleen veiligheidsvoordelen met zich meebrengt, maar ook tal van economische voordelen. Een gescheurd dekzeil gaat namelijk gepaard met herstellingskosten en vertraging in levertijden. Deze laatste lopen soms zodanig op dat volledige ladingen vernietigd dienen te worden – met bijkomende milieuschade - wat enorme zonde is natuurlijk.

Jan: Ons tweede experiment bevond zich op de hekwerken die de havens omringen. Ook deze maakten we al even ondoordringbaar als onze dekzeilen. Van slijpschijven tot elektrische zagen... ons hek van Betafence is bestand tegen alles. Ook wanneer men er overheen probeert te klimmen, wordt dit gedetecteerd door slimme sensoren en camera’s en gesignaleerd aan de meldkamer.

Dat brengt ons dan ook meteen bij ontwikkeling drie: via slimme camera’s en door ons ontwikkelde software zijn we in staat om abnormaliteiten in de havencontext te signaleren. Wat in een haven ‘abnormaal’ is, hoeft namelijk niet perse abnormaal te zijn in ons dagdagelijks leven. Wanneer er in de haven drie personen uit een camion stappen, is dit ‘abnormaal’ als je bedenkt dat er doorgaans slechts twee zitplaatsen zijn. Echter, wanneer enkele honderden meters verder aan het lokale strand drie dagjestoeristen uit een personenwagen stappen, kijkt niemand op. Samen met de Universiteit Maastricht (Vinotion, de Technische Universiteit Eindhoven en Omines internetbureau) ontwikkelden we deze slimme camera’s en bijhorende technologie.

Vincent: Deze eerste drie wapens vallen onder de categorie ‘sensoren’. Bovendien wordt ook de context waarin deze abnormaliteiten spelen in rekening gebracht. Wanneer een groepje personen op klaarlichte werkdag op het havendok stapt richting een boot in de haven, kan dit logisch verklaard worden waarom deze personen daar op dat moment aanwezig zijn. Wanneer om 2u ‘s nachts in regenweer vijf personen doelloos het havendok heen en weer bewandelen daarentegen, is dit wél reden om te signaleren. Deze analyse en controle van context als het ware, is ons vierde wapen.

Tot slot ontwikkelden we software met Tein Technology en een strategie om al deze informatie te bundelen, te analyseren en vervolgens overzichtelijk tot in de meldkamer van Securitas te krijgen. Het is namelijk ook essentieel dat de meldkameroperatoren en veiligheidspersoneel efficiënt kunnen inspelen op de door ons gedetecteerde scenario’s. Op dit samenbrengen van alle gemeten elementen zijn we eigenlijk het meest fier.

Wat was er gaande in deze havens dat de nood zich opdrong dit alles te realiseren?

Jan: De vraag kwam initieel in 2016 uit Oostende. Ze trokken bij ons aan de alarmbel omdat ze steeds vaker te kampen hadden met mensensmokkel, vooral sinds de haven van Calais sterker werd beveiligd. Als kleinere en open haven zag Haven Oostende meer mogelijkheden door de krachten met andere havens te bundelen om deze uitdaging het hoofd te bieden. Ze vonden een bondgenoot aan de andere kant van onze grens, in de haven van Moerdijk. Beide zijn zeehavens, maar waar Oostende ‘open’ is en dichtbij het stadscentrum, ligt Moerdijk veel meer in een industriële zone. Dit contrast zorgde voor interessante cases.

Vincent: Bovendien was Oostende een extra interessante case omdat er plannen waren om de vroegere ferryverbinding Oostende-Verenigd Koninkrijk terug tot stand te brengen. Die verbinding brengt onlosmakelijk ook enkele uitdagingen op vlak van veiligheid met zich mee. Toegegeven, deze plannen bevinden zich nu al eventjes in de spreekwoordelijke koelkast, maar dat maakt Oostende natuurlijk niet minder interessant als case.

Jan: Ook de haven van Moerdijk was vragende partij met een specifieke reden. Daar vond in 2011 een chemische ramp plaats waardoor een gifwolk over de omgeving hing. Sindsdien speelt men daar een pak meer in op het veiligheidsvraagstuk dan vele andere havens. Men realiseerde zich dat er samengewerkt moest worden met zowel de lokale overheden, private bedrijven, als kennisinstellingen - en dat is éxact we allemaal samenbrengen binnen PASSAnT.

PASSAnT schoot uit de startblokken (of mag ik zeggen – startdokken?) in 2018. De laatste 7 dagen van projectuitvoering gaan intussen in na 3,5 jaar zwoegen en zweten. Wat staat er in deze laatste dagen nog op de planning?

Jan: Onze ‘wapens’ zijn reeds in grote mate ontwikkeld, maar er kan nog steeds een sausje op. We willen onze ontwikkelingen volledig op punt zetten. Hier wordt momenteel nog verder aan gewerkt, ook na de officiële projectduur. Binnenkort komt bovendien nog een zogenaamd ‘Strategisch Adviescomité’ samen in het Havenhuis van Antwerpen. De Havens van Antwerpen, Rotterdam, North Sea Porth en Zeebrugge, het Nederlands Ministerie van Veiligheid en Justitie, de Koninklijke Belgische Militaire school, de transportsector, verzekeraars, overheidsdiensten, academici... Allen staan ze ons bij met hun expertise.

Vincent: Daarnaast staat een partnerbijeenkomst op de agenda, net als slotpersconferenties in beiden havens. Hier zullen we onze projectresultaten voorstellen aan de media en het brede publiek.

Ik hou alvast mijn nieuwsapps vol spanning in de gaten! Indien er trouwens na corona alsnog een fysiek eindevenement – inclusief receptie - georganiseerd zou worden, vergeet me zeker dan niet uit te nodigen!

De havens van Oostende en Moerdijk mochten al de vruchten plukken van jullie technisch vernuft. Staan er nog andere havens te kloppen aan jullie sterk beveiligde deur?

Jan: We merken dat de interesse heel groot is. De havens van Antwerpen, Rotterdam, North Sea Porth en Zeebrugge hebben we nu reeds aan boord in ons Strategisch Adviescomité. De volgende stap is om onze ontwikkelingen nu ook daadwerkelijk te gaan implementeren bij hen. Zo zijn de voornaamste havens in onze grensregio allen gecovered.

Op jullie website is een informatieve animatievideo te zien, getiteld ‘naar PASSAnT 2.0’ – mogen we hieruit afleiden dat jullie denken aan een vervolgproject binnen Interreg Vlaanderen-Nederland?

Vincent: Daar dromen we inderdaad luidop van. In ons 2.0-verhaal willen we door de dijken van de havens breken en de hele logistieke sector betrekken. Denk maar aan parkeerplaatsen, bedrijventerreinen, luchthaventerminals… Overal spelen veiligheidsvraagstukken waar ook onze 'wapens' voordelen kunnen bieden. Wat we leerden in 'PASSAnT 1.0' geeft voeding aan een vervolgtraject.

We hebben in het kader van het huidige project samen met de POM West-Vlaanderen reeds een evenement georganiseerd, specifiek gericht op de vertaalslag naar niet-haven gebonden toepassingen. We konden aantonen dat onze slimme camera’s ook in luchthavens, snelwegparkings, bedrijventerreinen... evenveel voordelen bieden. Ook ons ondoordringbaar hekkenwerk kan overal dienst doen.

Jan: Tijdens de projectuitvoering kwamen regelmatig geïnteresseerde partijen aankloppen met nieuwe ideeën. In het kader van PASSAnT konden we deze nog niet uitwerken, maar nu leent de gelegenheid zich wél toe om nog meer nieuwe innovaties te realiseren. Zo willen we uiteindelijk een heel breed portaal en kennisbank oprichten waarin de hele logistieke sector zich verenigt, best practices uitwisselt en ook gezamenlijk innovaties ontwikkelt.

Hartelijk dank voor jullie vrijwillige onderwerping aan mijn vragenvuur. Ik stel voor dat we nu overgaan tot het enige verantwoorde soort smokkelen: mijn versgebakken chocoladetaart binnensmokkelen. Smakelijk!