Technasium scholieren aan de slag met slimme energiemeter

Jeroen van Gerwen gaf natuurkunde op het Dongemond College in Raamsdonksveer en werkt nu al een aantal jaren als docent bij Avans Hogeschool. Hoewel hij beide werelden goed kent, ziet hij in de praktijk toch nog vaak een kloof tussen HAVO/VWO en het HBO. Dit verschil is zichtbaar in zowel de onderlinge samenwerking als in het abstract theoretisch onderwijs van HAVO/VWO aan de ene kant en de praktijkgerichte opdrachten van het HBO aan de andere kant. “Er is een groot tekort aan technische studenten, terwijl de vraag alleen maar toeneemt,” vertelt Jeroen. “Daarom wil ik graag bijdragen aan het enthousiasmeren van jongeren voor (energie)techniek en ze hier praktisch mee aan de gang laten gaan”

Één van de doelstellingen van het Energie(k) Onderwijs project is om meer jongeren te enthousiast te maken voor techniek. Vanuit dit project ontstond het idee om nauwer samen te werken met technasia. Scholieren van deze scholen hebben namelijk al een technische mindset, en met praktische workshops kun je ze op een laagdrempelige manier laten zien hoe veelzijdig en leuk techniek is. “Onlangs gaf ik nog een gastcollege op het Dongemond Collega over bètavakken, waarin ik liet zien waarom wiskunde, natuurkunde en scheikunde zo belangrijk zijn en hoe je deze vakken in de toekomst toe kan passen,“ vervolgt hij. “Een volgende logische stap was deze soldeerworkshop, waarbij scholieren aan de slag gaan met het in elkaar zetten van een printplaat van een slimme meter voor in hun eigen meterkast.”

Volgens Jeroen zijn deze workshops goud waard. “De nadruk ligt echt op de praktische toepassing van techniek. Jongeren krijgen niet alleen een kijkje in de wereld van techniek, ze gaan ook zelf aan de slag met iets dat direct zichtbaar resultaat oplevert, ze gaan op onderzoek uit én maken op een leuke manier kennis met het HBO. Een win-win voor iedereen!”

Voor aanvang van de workshop gingen de scholieren thuis aan de slag met een opdracht: ze onderzochten hoeveel gas en elektriciteit hun eigen huishouden verbruikt. Ze onderzochten hoe hoog hun verbruik is, wat voor energiecontract hun ouders hebben afgesloten en welke apparaten de meeste energie slurpen. Dit sluit perfect aan bij hun persoonlijke situatie en stimuleert de bewustwording over energieverbruik. Het zorgt bovendien voor andere gesprekken aan de eettafel met hun ouders. Extra belangrijk in deze tijd waar netcongestie - het probleem dat het elektriciteitsnet meer stroom moet vervoeren dan het aankan - een hot item is.

De workshop begint met een korte uitleg over solderen: het verbinden van metalen met soldeertin en een hete soldeerbout. Het is echt precisiewerk waar aandacht voor detail belangrijk is. Vervolgens begint het echte werk: het solderen van het kitje voor de Smart Meter. Dit kitje bevat een compact printplaatje met elektronische componenten en een kleine microcomputer met bijbehorende software. Deze software haalt informatie op uit de slimme energiemeter in de meterkast. Een slimme meter houdt je energieverbruik bij en geeft deze door aan de energieleverancier. Het solderen vonden de scholieren erg leuk, vooral omdat ze zelf iets tastbaars creëren en direct resultaat zien. Het maakt technologie ineens heel concreet!

Na de workshop krijgen de scholieren hun zelfgemaakte kitje mee naar huis, incl. een handleiding voor het ophangen, aansluiten en verbinden met de slimme meter. Via de Grafana website kunnen ze hun eigen verbruiksgegevens vervolgens in realtime bijhouden. Hierdoor krijgen ze inzicht in wanneer ze het meeste energie verbruiken in huis. Zo kunnen ze hun ouders helpen energie te besparen, bijvoorbeeld door bepaalde apparaten slimmer te gebruiken: minder vaak, op gunstigere momenten of wanneer stroom goedkoper is. En zeg nou zelf, er is toch niks leuker dan je ouders nieuwe inzichten geven!

Jeroen vertelt “Het zou geweldig zijn als we deze workshop in de toekomst verder kunnen uitbouwen en meer samenwerkingen met technasia kunnen realiseren. Ik heb zelfs al ideeën om een doorlopend praktisch leertraject te creëren, waarbij technasia bijvoorbeeld de energiemeters aanschaffen en wij de kennis, begeleiding en labs leveren. Zo zorgen we er samen voor dat leerlingen actief aan de slag gaan met techniek. Dit helpt niet alleen bij de ontwikkeling van technische vaardigheden maar versterkt ook duurzame bewustwording bij jongeren.