Zorg op maat met levende implantaten

Jan Schrooten (CEO Antleron) en Ramon Solberg (CEO A.I. Vivolta) kenden elkaar al een tijdje maar een echte samenwerking tussen de twee bedrijven werd pas mogelijk dankzij CrossRoads. Jan: “Voor startups is het vaak een uitdaging om een samenwerking over de Belgisch-Nederlandse grens op te zetten. CrossRoads was het eerste instrument waar beide partijen samen grensoverschrijdende financiële steun konden aanvragen zonder de complexiteit en concurrentie die je hebt bij grotere Europese subsidieprogramma’s. Voor ons was deze steun cruciaal om te starten met onze pioniersstudie naar gepersonaliseerde, levende implantaten en om het risico te durven nemen dat bij zo’n complexe gezondheidsinnovatie komt kijken.”

In 2017 startte zo hun eerste CrossRoads-project, samen met ReGenesys, waarbij de 3 bedrijven onderzochten of ze met stamcellen en biomaterialen een innovatief en regeneratief product konden creëren dat beter werkt dan een standaard implantaat. Concreet werd het biomedisch dragermateriaal van Vivolta samen met stamcellen van ReGenesys in een bioreactor van Antleron samengebracht. In de bioreactor zorgen de nanovezels van het dragermateriaal ervoor dat de stamcellen weefsel gaan vormen zodat er uit de combinatie van beide een levend implantaat ontstaat. Dit is een voorbeeld van de nieuwe generatie, regeneratieve implantaten die krachtiger zouden zijn en beter door het lichaam aanvaard kunnen worden, waardoor patiënten sneller genezen en minder afstotingsverschijnselen vertonen.

Dit eerste multi-partner en grensoverschrijdend project resulteerde in een succesvol proof-of-principle product op laboschaal. In een tweede CrossRoads-project optimaliseerden de partijen hun innovatie door te kijken naar de schaalbaarheid, kwaliteitscontroles en activiteit van het product in functie van de vertaalslag naar een klinische omgeving.

Binnen CrossRoads brachten zo drie partijen hun technologieën voor het eerst samen en deelden ze hun complementaire kennis om tot een sterker geheel te komen. Hoewel de derde partner – de stamcelleverancier – door economische moeilijkheden (binnen het Amerikaanse moederbedrijf) na het project wegviel, integreerden Antleron en Vivolta de opgedane kennis in de eigen bedrijfsactiviteiten en groeiden zo verder.

Jan: “Het wegvallen van de derde partij maakte de voortzetting van de samenwerking onmogelijk. Desondanks hebben we aangetoond dat onze innovatie werkt en gebruiken we die kennis nu elk in ons eigen bedrijf.”

Ramon: “We waren drie totaal verschillende bedrijven met competenties in stamcellen, medical devices en biotech. Die kruisbestuiving maakte het ontzettend leerzaam. En ook wel uitdagend want je moet elkaars (technische) taal begrijpen, alleen al om samen tot een productdefinitie te komen bijvoorbeeld.”

Jan: “In ons CrossRoads project hebben we aangetoond dat er potentieel zit in celgebaseerde therapieën en hebben we samen met het Universitair Medisch Centrum Maastricht op preklinisch niveau aangetoond dat er een concrete medische nood voor patiënten kan worden ingevuld door deze regeneratieve implantaten. Er zijn al heel wat puzzelstukjes gelegd en de technologie is klaar om het nu verder te vertalen naar de patiënt. Maar we kunnen dit niet alleen realiseren. Daarvoor zijn we afhankelijk van een ecosysteem waarbij grote bedrijven mee in het verhaal willen stappen om het te commercialiseren. Ook de overheid speelt een rol, denk maar aan het regelgevend kader en het terugbetalingsaspect. Als bedrijf denk je het best al van bij het begin na over dit vervolgtraject en welke partijen je moet betrekken.”

Het opzetten van zo’n ecosysteem voor samenwerking van idee tot bij de patiënt is uitermate belangrijk bij de maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan. Die zijn te complex om alleen aan te pakken. Een van die uitdagingen is de gezondheidszorg betaalbaar en toegankelijk houden. Gepersonaliseerde zorg biedt hier een oplossing.

Jan: “Om de gezondheidzorg betaalbaar te houden, moeten we mensen langer gezond houden. De toekomst van een duurzame gezondheidszorg is dan ook voor een heel groot stuk preventief en gepersonaliseerd. Er zit geen meerwaarde in technologie op basis van het one drug fits all principe. We zijn allemaal verschillend. Met de technologie die we nu voor handen hebben, kan je op maat van de patiënt zowel preventief werken als tailormade therapieën toepassen. De technologie is er, maar om die uit te rollen naar de patiënt kom ik terug op het belang van duurzame samenwerking.”

Een project als CrossRoads probeert samenwerking dan ook te stimuleren en helpt bedrijven bij het vinden van een partner over de grens. Ook tijdens het project ondersteunen de Crossroads adviseurs de bedrijven om de samenwerking zo goed mogelijk te laten verlopen. Jan: “Adviseur Yves Ozog volgde ons project van bij het begin op. Er was continue begeleiding en hij was graag inhoudelijk betrokken om opportuniteiten te detecteren.”

Ramon: “Om goed samen te werken moet je juiste afspraken maken zodat je in elkaars keuken mag rondkijken. Spreek ook niet alleen met elkaar op CEO-niveau. Zorg dat de teams elkaar kennen en met elkaar samenwerken. Als je die kruisbestuiving voor elkaar krijgt, kan je grensoverschrijdend samenwerken en kan je echt innoveren.”

Jan: “Er bestaan al heel wat stukjes van de puzzel om innovaties in de reële wereld ingang te doen vinden. Je moet het wiel niet opnieuw uitvinden. Met wat verder te kijken is de kans groot dat je partijen vindt die complementair zijn aan wat jij doet. Veel mensen blijven in eigen land zoeken naar een partner terwijl Zuid-Nederland soms dichter is. Het is wel belangrijk dat je graag samenwerkt. Dat is essentieel want samenwerken is zoals een gezin of een relatie. Je moet er 200% voor gaan en werken als één team. Een programma als CrossRoads kan jouw samenwerking een vliegende start geven.”

Vivolta uit Waarle (Noord-Brabant) leverde in dit CrossRoads-project de kennis over het biomateriaal. Vivolta is gespecialiseerd in het ontwikkelen en fabriceren van een nieuwe generatie medische implantaten gebaseerd op nanovezels die ze fabriceren via electrospinning. Via dit proces zijn ze in staat ultradunne polymeren vezels te maken (10-100x dunner dan een haar) en die vervolgens direct te verwerken tot een medisch implantaat.

Antleron is een R&D-bedrijf uit Leuven dat innovatieve technologieën combineert met biologie om de kracht van biologie in therapieën om te zetten. In dit project leverden ze de kennis rond de bioreactor, die kan gezien worden als een slim doosje waar biologie en dragermateriaal gecombineerd worden om regeneratieve implantaten op een gepersonaliseerde manier tot bij de patiënt te brengen.