Onderzoek Breda Robotics: Automatiseringskansen voor Nabewerking in West-Brabantse MKB Maakindustrie

Cobots, oftewel collaboratieve robots, zijn in korte tijd enorm populair geworden in de maakindustrie. Deze robots beloven flexibiliteit en eenvoudige integratie, wat vooral voor kleine en middelgrote bedrijven een aantrekkelijke oplossing biedt bij processen zoals nabewerken, bijvoorbeeld schuren, ontbramen en polijsten. Maar hoewel cobots veel voordelen hebben, bestaan er ook enkele hardnekkige misverstanden. In dit artikel ontkrachten we veelvoorkomende mythes rondom cobots en kijken we kritisch naar hun werkelijke mogelijkheden en beperkingen, vooral op het gebied van nabewerken. Wat zijn Cobots? Een collaboratieve robot, of "cobot", is speciaal ontworpen om veilig met mensen samen te werken in een gedeelde werkomgeving. In tegenstelling tot traditionele industriële robots, die vaak in afgeschermde omgevingen werken, zijn cobots uitgerust met ingebouwde kracht- en vermogen-sensoren en veiligheidssystemen. Door deze eigenschappen worden cobots vaak gezien als een toegankelijke vorm van automatisering zonder de complexe veiligheidsmaatregelen die industriële robots vereisen. Mythe 1: “Cobots zijn altijd veilig voor mensen” Hoewel cobots zijn ontworpen met ingebouwde veiligheidsmechanismen die ze laten stoppen bij onverwachte weerstand, zijn ze niet altijd en overal veilig. In omgevingen met scherpe of hete objecten zijn aanvullende veiligheidsmaatregelen noodzakelijk om operatoren volledig te beschermen. De veiligheid van een cobot wordt dus niet alleen bepaald door de robot zelf, maar ook door de volledige applicatie en werkomgeving. Mythe 2: “Cobots zijn goedkoper dan industriële robots” Cobots lijken op het eerste gezicht goedkoper dan industriële robots, maar de totale kosten kunnen hoger uitvallen. Naast de aanschafprijs spelen ook de kosten van integratie, training en CE-certificering een rol. Het is essentieel om verder te kijken dan de aanschafprijs en rekening te houden met de volledige implementatiekosten. In sommige situaties kan een industriële robot of een hybride oplossing kosteneffectiever zijn. Mythe 3: “Cobots zijn makkelijker te integreren dan industriële robots” Cobots staan bekend om hun gebruiksvriendelijkheid en zijn vaak snel te integreren in bestaande systemen. Maar voor complexe omgevingen zijn soms aanvullende veiligheidsplc's en integratiestappen vereist. Door hun compacte formaat en flexibele programmering kunnen cobots gemakkelijk worden aangepast zonder grote veranderingen aan de productielijn. Elke applicatie vraagt echter om een zorgvuldige evaluatie voor een veilige en effectieve integratie. Mythe 4: “Cobots zijn eenvoudiger en gebruiksvriendelijker in gebruik” Dankzij hun intuïtieve interfaces en vaak simpele “drag-and-drop” programmering zijn cobots laagdrempelig in gebruik. Dit maakt ze toegankelijk voor operators zonder programmeerkennis. Toch blijft voor complexere toepassingen vaak specifieke kennis nodig, vooral bij taken die nauwkeurige controle en integratie met andere systemen vereisen. Cobots hebben daarnaast een ingebouwde krachtsensor die ze laat stoppen bij botsingen, wat de drempel voor minder ervaren operators verlaagt en de kans op schade verkleint. Waarvoor Zijn Cobots Wél Geschikt? Cobots bieden aanzienlijke voordelen voor bedrijven die behoefte hebben aan flexibele automatiseringsoplossingen voor lichtere, repetitieve taken. Ze zijn ideaal voor omgevingen waar samenwerking tussen mens en robot nodig is, zoals bij inspectie, assemblage en lichte nabewerkingen zoals schuren en polijsten. Hun herhaalnauwkeurigheid, krachtgevoeligheid en flexibiliteit maken cobots geschikt voor taken die precisie vereisen, zonder dat zware belasting nodig is. Meer weten over mithes rondom Cobots? Wil je een dieper inzicht in de mogelijkheden van cobots en welke toepassingen zinvol zijn in jouw productieomgeving? Lees dan ons technische leaflet "Collaboratieve Robots: de Zin en Onzin Uitgeklaard" voor een volledige analyse van cobots en hun echte impact op de maakindustrie. Download onder de foto de brochure.

Nabewerken is een onmisbare stap in de maakindustrie, waarbij processen zoals ontbramen, schuren en polijsten worden ingezet om producten uit materialen als staal en kunststof te perfectioneren. Hoewel dit proces essentieel is voor het behalen van de gewenste kwaliteit, wordt het vaak gezien als een uitdaging – vooral in de context van kleinere productieseries. Waarom nabewerken zo belangrijk Is Tijdens de productie ontstaan onvolmaaktheden zoals scherpe randen, bramen of krasjes. Om aan de verwachtingen van klanten te voldoen, moeten deze defecten worden verwijderd. Nabewerken zorgt ervoor dat producten veilig, functioneel en esthetisch aantrekkelijk zijn. Toch is het vaak handmatig werk, uitgevoerd door getrainde operators met schuurpapier en slijpmiddelen, en dit is arbeidsintensief, variabel in kwaliteit en tijdrovend. Toenemende nood voor automatisering bij kleine series In de huidige maakindustrie wordt de automatisering van nabewerkingsprocessen steeds belangrijker, zelfs voor kleine reeksen. Traditioneel werd nabewerken vooral handmatig uitgevoerd, maar door de toenemende complexiteit van producten en de wens naar meer uniformiteit en efficiëntie is er een sterke vraag ontstaan naar geautomatiseerde oplossingen. Uit recente bevragingen blijkt dat nabewerken een aanzienlijke impact heeft op zowel de kosten als de doorlooptijd van producties. Dit heeft drie belangrijke drijfveren voor automatisering geïdentificeerd: Ondersteuning van operators: Nabewerken wordt gezien als zwaar, vuil en eentonig werk. Er is een tekort aan werknemers die bereid zijn om deze taken uit te voeren. Automatisering kan de fysieke belasting verminderen en het werk aantrekkelijker maken.Uniformiteit in kwaliteit: De kwaliteit van handmatig nabewerken hangt sterk af van de ervaring en aanpak van de operator. Automatisering zorgt voor consistentie in het eindresultaat, wat essentieel is voor het voldoen aan strenge kwaliteitsnormen.Efficiëntieverbetering: Nabewerken neemt gemiddeld 20% van de totale productietijd in beslag en vertegenwoordigt 10 tot 15% van de productiekosten. Automatisering kan deze tijd en kosten aanzienlijk reduceren, wat de winstgevendheid van kleinere productievolumes verhoogt. Nieuwe technologieën: De opkomst van cobots Vooral in high-mix, low-volume productieomgevingen – waar flexibiliteit en snelle productwissels belangrijk zijn – bieden collaboratieve robots (cobots) een innovatieve oplossing. In tegenstelling tot traditionele industriële robots, zijn cobots eenvoudig te programmeren en ontworpen om veilig samen te werken met mensen. Ze kunnen repetitieve en belastende taken overnemen, terwijl operators zich focussen op meer gespecialiseerde nabewerkingen. Samenvattend De druk om nabewerken te automatiseren neemt toe, vooral in kleine-series-productie. Bedrijven die deze stap zetten, kunnen rekenen op meer efficiëntie, betere werkomstandigheden en hogere productkwaliteit. De ontwikkelingen op het gebied van cobots maken automatisering bovendien toegankelijker dan ooit, zelfs voor kleinere maakbedrijven.

De Provincie Belgisch Limburg investeert €370.000 in het COBOTASSIST-project, dat deel uitmaakt van het Interreg Vlaanderen-Nederland (VLANED) programma. Dit programma ondersteunt grensoverschrijdende samenwerking om innovatie in de maakindustrie te bevorderen. De investering biedt MKB/KMO maakbedrijven de kans om collaboratieve robots (cobots) te integreren in hun productieprocessen, wat hen helpt efficiënter en concurrerender te worden. Het COBOTASSIST-project: Wat is het? COBOTASSIST is een initiatief dat bedrijven in de maakindustrie ondersteunt bij het implementeren van cobots. Deze robots werken samen met mensen om repetitieve en fysiek belastende taken over te nemen, wat de productiviteit verhoogt en de werkomstandigheden verbetert. Coaching en cobotcel via vouchersysteem Een belangrijk onderdeel van het project is het vouchersysteem. Maakbedrijven kunnen steun aanvragen om – met ondersteuning van het partnerschap – te onderzoeken of cobots zinvol ingezet kunnen worden in hun bedrijf. Dit verlaagt de drempel voor het gebruik van deze geavanceerde technologie en maakt het toegankelijker voor kleine en middelgrote ondernemingen. Mobiele demonstrators: Technologie aan huis Het project biedt ook mobiele demonstrators aan, die bedrijven de mogelijkheid geven om cobots in hun eigen productieomgeving te ervaren. Dit hands-on concept helpt bedrijven om de voordelen van cobots te zien zonder direct te hoeven investeren.  Opleidingen voor succesvolle integratie Om de integratie van cobots succesvol te maken, biedt het COBOTASSIST-project gerichte opleidingen aan. Deze trainingen zorgen ervoor dat werknemers de vaardigheden ontwikkelen om effectief met cobots samen te werken, wat resulteert in een soepelere overgang en betere resultaten. Partnerschap en samenwerking Het COBOTASSIST-project is een samenwerking tussen diverse organisaties, ondersteund door het Interreg-programma, om cobots te integreren in de maakindustrie en zo productie-efficiëntie en werkomstandigheden te verbeteren. De projectpartners zijn: Avans Hogeschool Ontwikkelt nieuwe toepassingen met innovatieve technologieën, gericht op mens-robot samenwerking. Breda Robotics Fieldlab dat de inzet van robotica in bedrijfsleven en onderwijs bevordert, met een focus op innovatie en samenwerking. Fontys Hogeschool die door onderzoek en onderwijs bijdraagt aan de ontwikkeling van professionals in technologie en design. High Tech NL Brancheorganisatie die de Nederlandse hightechindustrie ondersteunt in netwerkvorming, kennisdeling en innovatie. POM Limburg is de economische regisseur van het Limburgse provinciebestuur. Als regieorganisatie versnelt POM de digitalisering, verduurzaming en innovatie van de Limburgse economie. Sirris Expertisecentrum dat de technologische industrie ondersteunt bij innovatie, met een focus op cobottechnologieën voor nabewerking. SyntraPXL Biedt opleidingen gericht op ondernemerschap en innovatie binnen de technologische en maakindustrie. Financiering en ondersteuning Het COBOTASSIST-project wordt financieel ondersteund door meerdere partijen. Interreg Vlaanderen-Nederland (VLANED) draagt €1.065.000 bij. Daarnaast investeert de Provincie Belgisch Limburg (BE) €370.000, de Provincie Noord-Brabant (NL) €150.000, en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (NL) €75.000. De eigen bijdrage van de projectpartners bedraagt ongeveer €460.000. Dankzij deze gezamenlijke financiering kunnen de projectpartners innovatieve oplossingen ontwikkelen en MKB/KMO’s ondersteunen bij de integratie van cobots in hun productieprocessen. Impact op de Limburgse maakindustrie De investering van €370.000 zal volgens de Provincie Limburg naar verwachting een significante impact hebben op de provinciale maakindustrie. Bedrijven die deelnemen aan het COBOTASSIST-project kunnen hun productieprocessen optimaliseren, hun kosten verlagen en hun concurrentiepositie verbeteren, wat uiteindelijk bijdraagt aan economische groei in de regio. Cobots: De toekomst van de maakindustrie Cobots zijn een belangrijk onderdeel van de toekomst van de maakindustrie. Met hun vermogen om flexibel en nauwkeurig samen te werken met mensen, zullen ze steeds vaker worden ingezet. De investering van de Provincie Limburg zorgt ervoor dat bedrijven in de regio vooroplopen in deze technologische vooruitgang. Interesse in deelname? Wilt u als MKB/KMO in de Vlaams-Nederlandse grensregio ook profiteren van deze innovatieve mogelijkheden? Neem contact op met één van de projectpartners en ontdek hoe het COBOTASSIST-project uw productieproces kan verbeteren en uw concurrentiepositie kan versterken.