Beddermolen

Het verhaal van de Beddermolen in Westerlo gaat terug tot 16e eeuw, toen een houten windmolen gebouwd werd door de abdij van Tongerlo. In de nabijheid van de molen werd in de 17e eeuw een molenhuis met stal, schuur en bakhuis gebouwd. Dit ensemble van gebouwen en windmolen is vandaag nog steeds intact en vormt een bijna uniek geworden voorbeeld van een typisch Kempens molendomein. De molen en de molengebouwen werden recent gerestaureerd. Binnenkort worden de molengebouwen herbestemd tot vakantiewoning en multifunctionele ontmoetingsruimten.

De molen en de molengebouwen zijn recent gerestaureerd. De uitdaging is het monument te verduurzamen zonder de monumentale status aan te tasten. De volgende maatregelen zijn overwogen: Voor ruimtes die geen permanent gebruik kennen (zoals kerken), zijn elektrische verwarmingselementen een gebruikelijke, maar inefficiënte techniek. Door ze in de vloer te integreren is het mogelijk ruimtes binnen enkele minuten op een comfortabele temperatuur te krijgen. Gebruik makend van dit systeem zullen de ruimtes dus veel korter worden verwarmd. Hierdoor liggen de energieverliezen ook veel lager.

Vacuümglas is een innoverend alternatief voor dubbele beglazing. Door de ruimte tussen de glasplaten vacuüm te trekken kan de dikte van het glas beperkt worden en toch een hoge isolatiewaarde worden bereikt. Deze beglazing kan worden toegepast met behoud van het origineel schrijnwerk van monumenten.

Met name in Nederland zijn er specifiek voor rieten daken isolatiepanelen ontwikkeld. Door toepassing van deze innovatie op de Beddermolen kan de kennis van dit systeem worden uitgerold naar andere Vlaamse monumenten met rieten dak.

Vanwege vele onzekerheden hebben experts het gebruik van vacuümglas afgeraden. Als alternatief verscheen dubbel glas met een verdunde spouw en het gebruik van kryptongas met een hogere isolatiewaarde dan het gebruikelijke argon. Deze keuze bracht wel hogere kosten met zich mee.

Bij de restauratie van de Beddermolen bleek dat de constructie van het dak anders was dan ingeschat. De overspanning die opgevangen zou moeten worden door de innovatieve isolatieplaten, bleek te groot. Er waren geen haalbare alternatieven. Deze maatregel is dan ook geschrapt. Uiteindelijk is in dit project dubbel glas met een verdunde spouw aangebracht en met gebruik van kryptongas. Ook zijn amorfe linten als vloerverwarming aangelegd in de schuur die gebruikt gaat worden als multifunctionele ruimte.

Het is bijzonder belangrijk om de leverancier van de techniek te betrekken bij de inpassing van de techniek in het project. Dat bleek bij de toepassing van amorfe linten in de vloerverwarming. De aannemer liet in eerste instantie weten dat de ruimte niet snel genoeg zou worden opgewarmd. Bij navraag bleek dat de vloeropbouw niet was aangepast op het gebruik van amorfe linten. Uiteindelijk is de positie van de amorfe linten in het vloerpakket aangepast alsook het vloerpakket zelf.

De keuze van bepaalde toepassingen is soms afhankelijk van wat er tijdens de restauratiefase tevoorschijn komt. Dat stelt eisen aan de flexibiliteit om bepaalde beslissingen te herzien en voor een andere aanpak te kiezen.