Douaneloods

Het station van Essen was vroeger een belangrijk grensstation tussen België en Nederland. In 1902 werd daarom op de rangeersite een loods gebouwd. Treinen reden langs en door het gebouw om goederen te kunnen overladen. De loods staat al enkele jaren leeg en is sinds 2003 beschermd als monument. In 2010 werd de gemeente eigenaar van de loods. Het monument wordt herbestemd tot een techniekpark, Robotland genaamd. Jongeren en gezinnen zullen er kennismaken met innovatieve transporttechnieken over land, water en lucht. Zo moeten scholieren ook gemotiveerd raken om voor technische studierichtingen en beroepen te kiezen. De opening wordt eind 2020 verwacht.

Met als doel het monument te verduurzamen en energie te besparen was het aantal opties beperkt. Het is nu eenmaal onmogelijk om de loods volledig te isoleren. Om verstorende ingrepen aan de buitenzijde te voorkomen zou isolatie aan de binnenkant moeten plaatsvinden, met tal van onoplosbare details. De aandacht ging uit naar het dak van de loods, een zadeldak met een knik in het dakvlak. Het midden van het dakvlak is iets steiler dan het onderste deel en omvat een lichtstraat, bestaande uit niet-originele PVC-golfplaten. Het totale oppervlak beslaat ca. 800 m2 .

In deze uitgangssituatie ging de aandacht uit naar in de bouw geïntegreerde, semi-transparante zonnepanelen in de lichtstraat. Daarmee kan duurzame elektriciteit opgewekt worden zonder dat het zicht op het monument wordt ontsierd. Tegelijkertijd laat het glas voldoende zonlicht door voor een aangenaam binnenklimaat in de loods

De lichtstraat in de nok van het dak is gerestaureerd. In plaats van gewoon glas is gekozen is voor het gebruik van Building Integrated Photo Voltaics (BIPV) panelen. Dat betekent dat er fotovoltaïsche cellen geïntegreerd worden in het nieuw aan te brengen glas. De opbrengst van de fotovoltaïsche cellen bedraagt ca. 20.000 kWh per jaar, die bestemd is voor de energiebehoefte van techniekpark Robotland.

Omdat het BIPV-systeem op maat gemaakt moest worden, zijn er diverse zaken onderzocht worden. Zo is onder meer een hygrothermische studie aangevat, die onderzoekt of de BIPV-panelen de lucht onder het dak mogelijk oververhitten waardoor de spanten zouden kunnen vervormen.

Het kiezen van het juiste glas voor de lichtstraat bleek een langdurig proces. Anders dan bij enkel glas zijn er grote verschillen in prijs en kwaliteit bij de wereldwijd gevestigde producenten. Een normale aanbesteding was op dit complexe terrein dan ook niet aan de orde. Daarom is de gemeente Essen een zogenaamde concurrentiedialoog aangegaan met een aannemer. Samen zijn opdrachtgever en opdrachtnemer tot de juiste keuze gekomen. Het is verstandig om vooraan in het proces te bepalen op welke wijze diensten en producten zullen worden ingekocht. Als het gaat over dit type projecten beschikt de gemeente Essen nu over een draaiboek voor de toekomst.