Hof Ter Linden

Het kasteel van Hof Ter Linden is samen met twee koetshuizen gebouwd in de 18e eeuw. Het kasteel, de koetshuizen en onmiddellijke omgeving vormen een prachtig voorbeeld van (neo-)classicisme, dat nog maar weinig verstorende ingrepen heeft gekend. Naast de gebouwen zijn ook verschillende andere elementen beschermd als monument. Het geheel is beschermd dorpsgezicht.

Het kasteel staat open voor publieke activiteiten als lezingen, vernissages, Open Monumentendag en Erfgoeddag. Gezocht werd naar een nieuwe functie voor de gebouwen. Uiteindelijk werd ervoor gekozen om het westelijk koetshuis te herbestemmen tot brasserie (geopend in juni 2018) en het oostelijk koetshuis tot restaurant (opening voorzien in 2020).

De vraag concentreerde zich op het westelijk koetshuis: hoe kan dit worden verduurzaamd zonder in te grijpen in de monumentale status?

De keuze ging uit naar het toepassen van innoverende gevel- en dakisolatie op basis van aerogels, een technologie ontwikkeld in de ruimtevaart. Dit isolatiemateriaal kan zeer dun gezet worden en toch een hoge isolatiewaarde opbrengen. Dit is belangrijk op onder meer monumentale gevels en daken om te voorkomen dat de gevel- en dakstructuur dikker en hoger wordt en het aanzicht radicaal verandert.

De daken van de koetshuizen bestaan uit leien. Pv-leien zouden in het dakvlak van het westelijk koetshuis verwerkt worden.

Na plaatsing van een aantal proefstalen op het oostelijk koetshuis bleek de impact op de verhoudingen van het monument en de detailleringen in het pleisterwerk te groot. Als alternatief zijn de binnenmuren van de koetshuizen met aerogel geïsoleerd, omdat daar slechts beperkt gevolgen voor de binnenruimtes van uitgaan.

Het verwerken van pv-leien in de bedaking is niet uitgevoerd, omdat het bruikbaar dakoppervlak van het westelijk koetshuis daarvoor te klein bleek.

Het gebruik van aerogel als buitengevelisolatie is een interessante optie bij bepleisterde gevels zonder veel detailleringen. In het geval van Hof Ter Linden waren de detailleringen in het pleisterwerk rond onder meer de ramen en de dakrand echter moeilijk mee te verwerken bij het aanbrengen van de buitengevelisolatie. Bovendien vertegenwoordigden de verhoudingen van het gebouw een belangrijke esthetische waarde. Door het aanbrengen van de gevelisolatie zouden deze verhoudingen wijzigen.

Het verwerken van pv-panelen in de leienstructuur vereist een dakoppervlak dat groot genoeg is om zo’n installatie op een energetisch duurzame en esthetische wijze te integreren. Dat was hier dus niet het geval.

Het is van belang in de planning voldoende tijd op te nemen voor het aftoetsen van nieuwe technieken bij de diverse stakeholders. Bij Hof Ter Linden heeft het een half jaar geduurd om te komen van het idee, het zetten van de proefstalen van de buitengevelisolatie tot de beslissing om over te schakelen op binnengevelisolatie.