Beloftevolle kick-off

Begin oktober 2024 kwamen de projectpartners uit het Smart dHYstrict project samen bij projectleider WaterstofNet in Turnhout voor een project kick-off en meeting met Interreg Vlaanderen-Nederland. Verschillende partners zoals Green Energy Park (GEP), VUB en VDL Klima gaven een update over hoever ze juist staan in het project. Het werd een razend interessante namiddag, die aantoonde hoe beloftevol het project zal zijn.

Smart Village Lab bij GEP

Bij GEP in Zellik worden een aantal projecten ingezet om het ‘Smart Village Lab’ uit te breiden. In eerdere fases werd er vooral gefocust op zonnepanelen, auto’s en laadpalen. In deze uitbreiding van het Smart Village Lab (SVL2) ligt de nadruk op het gebruik van duurzame gassen (vooral waterstof), en het gebruik en optimalisatie van andere energie-vectoren. Warmte is een andere interessante energie-vector die onderzocht wordt in thermische processen, alsook het (her)gebruik van warmte via warmtebuffers, en warmtenetten. Ook een studie naar duurzaam watergebruik is onderdeel van de scope, oa. opvangen en gebruik van regenwater, infiltratie in de bodem, en aanleggen van waterbuffers.

Smart dHYstrict

Deze proeftuin is de enige plaats waar een waterstof of waterstofgeschikt distributienet gerealiseerd wordt en de combinatie van waterstofproductie en -opslag aanwezig zal zijn. Alle vectoren kunnen aangestuurd en de waterstofontwikkelingen kunnen in een realistische setting uitgetest worden.

De bestaande infrastructuur wordt uitgebreid met een aantal gebouwen en een paar buitenunits. In functie van Smart dHYstrict komen er 20 waterstofpanelen (200mbar) van SolHyd. Er werd een finale omgevingsvergunning bij de gemeente aangevraagd voor de bouw van de infrastructuur en de eerste stap richting bouwen is gezet. Het plan is er verschillende electrolysers onder te brengen voor de productie van waterstof. In een ander demogebouw komen testtoestellen (zoals bv. fuel cells) en aansluitingen met het warmtenet. Dit lokaal warmtenet wordt aangestuurd via een warmtepomp en warmtewisselaars en met seizoens-warmtebuffers om een optimale energetische werking te voorzien. Doel is dus de grid-arme infrastructuur uit te breiden.
Het Nederlandse PRIVA zal controle-oplossingen integreren met deze omgeving door middel van een slim energiemeetsysteem (EMS). De architectuur van de proeftuinen van beide casestudies wordt door de VUB (meer bepaald de EVERGi Research Group) ontworpen.

Waterstofopslag in zoutoplossing bij VDL Klima

Bij VDL Klima in Eindhoven zal waterstof groen geproduceerd worden met een hoge druk electrolyser, waardoor compressie niet nodig is. Vervolgens wordt het opgeslagen in een zoutoplossing (HydroX) onder lage druk in stationaire opslagtanks.

In deze proeftuin ligt de focus op dag/nacht en voornamelijk lange termijn en seizoensopslag van energie, onder de vorm van waterstof die in een (vaste) drager wordt opgeslagen.

Ook hier wordt een volledige keten opgebouwd, van productie, via opslag tot eindgebruik, waardoor toekomstige innovaties in die keten makkelijker opgeschaald kunnen worden. Nieuwe of verbeterde opslagmedia, verbeterde productieconcepten etc. kunnen op langere termijn in deze setting uitgetest en uiteindelijk gecommercialiseerd worden.

In deze proeftuin zullen zonnepanelen en een batterijopslag de energie opwekken. Een alkaline electrolyser van Newes en PEM GenSet van Freudenberg worden respectievelijk ingezet voor de productie van waterstof, warmte en elektrische energie, voor de verwarming van de gebouwen in de winter. VDL Klima duidde voor de opslagtanks al een mogelijke plaats aan op de parking van hun eigen terrein. Ook hier moeten de nodige veiligheidsanalyses uitgevoerd worden en (beperkte) omgevingsvergunningen aangevraagd worden. Momenteel worden de systemen gemodelleerd. In 2025 wordt gestart met de bouw. In 2026 en 2027 zullen beide proeftuinen de componenten geïntegreerd hebben en operationeel zijn.

Wordt vervolgd dus!

Fotogallerij

De bestaande infrastructuur van het Smart Village Lab bij GEP in Zellik zal in de tweede fase uitgebreid met waterstof. De eerste werken zijn daarvoor al gestart.
Bij VDL Klima in Eindhoven krijgen de opslagtanks (waterstof in een zoutoplossing) een plaats op de parking van de site. De mogelijke inplanting is nog niet helemaal bepaald en de foto is dan ook een AI gegenereerd beeld.

In het ‘Smart dHYstrict’ project gaan Belgische en Nederlandse spelers grensoverschrijdend samenwerken rond waterstof in de gebouwde omgeving. Ze willen onderzoeken hoe ze waterstof op een kostenefficiënte manier kunnen inzetten voor de verduurzaming van een lokaal energiesysteem en dit op twee proeflocaties in beide landen. Vandaag verzamelden alle projectpartners van ‘Smart dHYstrict’ in Turnhout voor een startvergadering met subsidieverlener Interreg Vlaanderen-Nederland. Die keurde het project, dat 3 jaar zal lopen, afgelopen zomer goed. Green Energy Park De twee proeftuinen zullen qua concept complementair zijn. De eerste locatie is ‘Green Energy Park’ in Zellik in Vlaams-Brabant. Het gaat hier om een uitgebreide proeftuin waarin distributienetten voor elektriciteit, gas, waterstof en warmte beschikbaar worden gemaakt om de verschillende energiestromen optimaal in te zetten. “In het kader van dit project gaan we een energiesysteem opbouwen op kleine schaal in hun ‘Smart Village Lab’ waar we met beperkte vermogens de koppeling van productie en gebruik van waterstof via een distributienet willen aantonen, aangestuurd door een slim energie management systeem. In een vervolgtraject kan dit opgeschaald worden naar een groter deel van de Green Energy Park site met deelname van grotere gebruikers,” vertelt Stefan Neis, projectmanager bij projectleider WaterstofNet. VDL De tweede locatie is een industriële site van VDL in Noord-Brabant waar men een lokaal microgrid zal opbouwen om op die manier grotendeels onafhankelijk te worden van het elektriciteitsnet. In deze ‘grid-arme’ proeftuin ligt de focus op opslag van lokaal opgewekte energie onder de vorm van waterstof, die wordt gebonden aan een vaste drager. “De doelstelling is om de energievoorziening zoveel mogelijk onafhankelijk te maken van het elektriciteitsnet,” vult Stefan Neis aan. Belasting elektriciteitsnet reduceren In beide proeftuinen is het uiteindelijke doel methodes te onderzoeken om de belasting van het elektriciteitsnet drastisch te reduceren, door middel van optimale lokale consumptie en tijdelijke opslag van overtollige energie onder de vorm van waterstof. Hiervoor zal Smart dHYstrict verschillende configuraties testen, ook in hybride combinaties met warmtepompen, onder waarheidsgetrouwe omstandigheden en met behulp van een slim energie management systeem (EMS). Slim Europa Dit project draagt sterk bij aan het ‘Slim Europa’ doel van Interreg VL-NL: energie voorzien met minimale CO2-uitstoot via een efficiënte inzet van verschillende energiedragers en gestuurd door een slim EMS. In de proeftuinen kunnen toekomstige gebruikers ervaren hoe de combinatie van verschillende energiedragers, inclusief waterstof, een lokaal energiesysteem op een kosteneffectieve manier koolstofneutraal kan maken. Draagvlak versterken WaterstofNet zal in samenwerking met de proeftuinen bezoeken en workshops organiseren om bedrijven, stakeholders (vergunningsverleners, brandweer, …) en lokale overheden te informeren over het projectresultaat. Een van de doelen van de proeftuinen is ook het bredere publiek te laten kennismaken met waterstof en aan te tonen dat het veilig kan gebruikt worden. Allerlei organisaties, zoals onderwijsinstellingen, NGO’s, installatiebedrijven, enz. zullen de proeftuinen op termijn kunnen bezoeken. Naast VDL Klima (NL) en Green Energy Park (BE) - de partners waarbij de proeftuinen worden opgebouwd - bestaat het Smart dHYstrict consortium uit: technologieontwikkelaars Solhyd (BE) en NEWES (NL), kennisorganisaties De Vrije Universiteit Brussel (VUB) en Gas.be (BE), distributienetbeheerders Fluvius (VL) en Enexis (NL), high tech bedrijf Priva (VL,NL) dat het EMS zal uitwerken en projectcoördinator WaterstofNet (VL,NL).