Gluren bij de buren: Interreg Duitsland-Nederland

Elk grensgebied binnen de EU heeft zijn eigen Interreg-programma. Interreg reporter Klara reisde virtueel door Europa en onderwierp enkele zusterprogramma's aan enkele vragen. Ditmaal komt Interreg Duitsland-Nederland aan bod.

Lara Jansen (communicatiemedewerker): Het subsidiegebied van het Interreg-programma Duitsland-Nederland strekt zich uit van de Noordzeekust tot aan de Nederrijn. Dat is ongeveer 460 km langs de grens. Het programmagebied omvat delen van de Duitse deelstaten Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen en delen van de Nederlandse provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Flevoland, Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.

Een kaart van het programmagebied is ook te vinden op onze website. Binnen het subsidiegebied van het Interreg VI-programma Duitsland-Nederland kan de komende jaren dus in totaal meer dan 465 miljoen euro worden geïnvesteerd in Duits-Nederlandse projecten.

In het kader van het cohesiebeleid 2021-2027 zijn ter bevordering van economische groei, werkgelegenheid, sociale integratie en betere samenwerking in de grensregio vier prioriteiten vastgesteld in het Interreg VI-programma Duitsland-Nederland: een innovatiever programmagebied, een groener programmagebied, samen werken aan een verbonden grensgebied en een Europa dat dichter bij de burgers in het grensgebied staat. Deze prioriteiten zijn gebaseerd op de nationale en regionale strategieën van de 15 programmapartners en moeten een zo succesvol mogelijke ontwikkeling van het programmagebied mogelijk maken. Om de doelstellingen van het programma te realiseren zijn in het programmagebied vijf focusthema’s gedefinieerd: Energie & Klimaat; High Tech Systemen & Materialen; Integratie, Onderwijs & Arbeidsmarkt; Agro & Food; Gezondheid & Zorg.

Experts uit het bedrijfsleven, de wetenschap en de overheid hebben samen met de programmapartners deze focusthema’s gedefinieerd en vormgegeven. Projecten kunnen zowel op regionaal niveau worden uitgevoerd als projecten die het hele programmagebied bestrijken. Klimaatadaptatie, klimaatbescherming, innovatievermogen, levenskwaliteit en samenwerking in de Duits-Nederlandse grensregio zijn aangemerkt als uitdagingen voor het programmagebied. In dit verband zijn grensoverschrijdende belemmeringen met betrekking tot de arbeidsmarkt, gezondheidszorg, vervoersverbindingen, onderwijs en taal problematisch. Ook belangrijk zijn de verschillende transities, van fossiele naar duurzame energie (klimaat), van lineair naar circulair (economie) en van interventie naar preventie (kwaliteit van leven). Hoewel het Duits-Nederlandse programmagebied zich heeft ontwikkeld tot een welvarende regio in Europa, stelt de huidige sociaal-economische situatie zowel het bedrijfsleven als de burgers in de grensregio voor diverse nieuwe uitdagingen. Samen wordt er actief naar oplossingen gezocht.

Ons programma ondersteunt binationale samenwerkingsprojecten die productinnovatie en kennisoverdracht stimuleren. Het doel is het economisch concurrentievermogen en de innovatiekracht van het programmagebied te versterken. Vooral mkb’s/kmo's worden hierbij betrokken. Daarnaast worden initiatieven ondersteund die barrières langs de grens slechten. Met het zogenaamde kleinprojectenfonds wordt geld beschikbaar gesteld voor kleine en miniprojecten in het programmagebied, zoals een uitwisseling tussen twee scholen of een voetbalwedstrijd tussen twee sportclubs. Juist dergelijke activiteiten creëren draagvlak en steun voor grensoverschrijdende samenwerking, ook later op groter niveau.

Enerzijds is Interreg Duitsland-Nederland vooral gericht op de regionale economie. Speciale aandacht gaat uit naar innovatieve mk'sb/kmo's in de regio en hun relaties met kennisinstellingen en grotere bedrijven. Intermediaire organisaties en overheden kunnen een ondersteunende rol spelen en in die rol ook als begunstigden optreden. De aandacht gaat vooral ook uit naar aanvragers die nieuw zijn bij Interreg. Op langere termijn heeft versterking van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie voor het mkb's/kmo's een positief effect op de burgers in het programmagebied. Anderzijds heeft ons programma betrekking op duurzame samenwerking en coördinatie tussen overheden en andere instellingen in het programmagebied op het gebied van de arbeidsmarkt in brede zin. Ook hier wordt aandacht besteed aan bedrijven in de regio en aan netwerken en clusters en het wegnemen van belemmeringen door de grens. Hiervoor is de verankering van het Interreg-programma op lokaal en regionaal niveau essentieel. Ook de inwoners en autoriteiten van het programmagebied vormen een belangrijke directe doelgroep.

Het programmagebied is in de meer dan 30-jarige geschiedenis van Interreg regelmatig aangepast en heeft zich zo ontwikkeld tot een samenhangend gebied waarin effectieve samenwerking over de grenzen heen plaatsvindt. De partners van het programma hechten er groot belang aan dat de bestaande verbindingen, netwerken en onderlinge relaties ook in Interreg VI blijven bijdragen aan een actieve economische, sociale en territoriale ontwikkeling van het programmagebied.

Wist je dat binnen het programma dezelfde regels gelden voor Duitsers en Nederlanders? De financieringsregels van Interreg Duitsland-Nederland gelden voor zowel Duitse als Nederlandse projectpartners. Dit is bijzonder omdat de meeste internationale programma’s vaak nog nationale regels kennen. De gemeenschappelijke regels zorgen ervoor dat alle subsidieontvangers gelijk worden behandeld. Soms worden zaken daardoor ook anders aangepakt dan je misschien gewend bent.