Gluren bij de buren: Interreg Maas-Rijn

Elk grensgebied binnen de EU heeft zijn eigen Interreg-programma. Interreg reporter Klara reisde virtueel door Europa en onderwierp enkele zusterprogramma's aan enkele vragen. Ditmaal komt Interreg Maas-Rijn aan bod.

Paul Heuts (senior programmamanager): Kenmerk van Interreg Maas-Rijn is dat het een trilateraal programma betreft, in drie verschillende landen en met drie verschillende talen. Het programmagebied bestaat uit het zuidelijk deel van de Nederlandse provincie Limburg, de Belgische provincies Limburg en Luik, de Duitstalige Gemeenschap in België en de Duitse deelgebieden Region Aachen Zweckverband, Eifelkreis Bitburg-Prüm en de Landkreis Vulkaneifel. Het programmagebied telt circa 4 miljoen inwoners en heeft van oudsher een sterke industriële basis, die in de 21ste eeuw is geëvolueerd tot een sterke, op kennis gebaseerde, economie, met toonaangevende kennis- en onderzoeksinstellingen. Daarnaast beschikt het gebied over sterke landschappelijke waarden, wat het gebied aantrekkelijk maakt om te bezoeken en wat dan ook in groten getale gebeurt.

Het Interreg Maas-Rijn (NL-BE-DE) programma is opgesteld met als doel een bijdrage te leveren aan vijf grote maatschappelijke uitdagingen voor het gebied:

• Industriële transitie
• Groene transformatie
• Gezondere inwoners
• Toerisme in een regio van hoge kwaliteit
• Leven en werken zonder grenzen

Vervolgens zijn binnen het Europese raamwerk van beleids- en specifieke doelstellingen in totaal vier prioriteiten gedefinieerd, met daaronder 11 specifieke doelstellingen:

• Een slimmere Maas-Rijn regio (met specifieke doelstellingen 1.i en 1.iii)
• Een groenere, koolstofarme Maas-Rijn regio (met specifieke doelstellingen 2.ii, 2.iv en 2.vi)
• Een socialere Maas-Rijn regio (met specifieke doelstellingen 4.i, 4.ii, 4.v en 4.vi)
• Betere bestuurlijke samenwerking in het Maas-Rijn gebied (met specifieke doelstellingen ISO 1.ii en ISO 1.iii)

Dat zal natuurlijk pas vastgesteld kunnen worden nadat de projecten die ontwikkeld gaan worden ook daadwerkelijk uitgevoerd zijn. We willen met het programma wel een echte bijdrage leveren aan het oplossen van werkelijke problemen die met het bestaan van de grenzen samenhangen en daarnaast in samenwerking tussen de regio’s aan weerszijden van de grenzen een echte maatschappelijke uitdagingen aanpakken. Omdat we in het geweld van andere EU-programma’s een relatief kleine speler zijn met € 125 miljoen aan beschikbaar EU-budget, denken we door gericht te kiezen en te focussen echt impact te kunnen maken.

Ons programma bedient een breed aantal doelgroepen. In Interreg Maas-Rijn focussen we meer dan voorheen op het betrekken van het bedrijfsleven, met name het MKB. Dat is de motor van de economie en juist daar leven goede ideeën om onze regio mooier en sterker te maken. Dat vereist echter ook een andere aanpak en vooral minder administratieve lasten. Daar willen we zichtbare winst boeken ten opzichte van Interreg V.

Ik loop pas mee vanaf de ontwikkeling van het Interreg VI programma en ben daarom minder in de positie om terug te kijken. Waar ik wel enorm waardering voor heb is dat ons programma in vervolg op de verschrikkelijke overstromingen in de zomer van 2021 een specifieke projectoproep heeft gelanceerd om gezamenlijk en grensoverschrijdend de gevolgen van een dergelijke natuurramp te verminderen. Het weer en waterlopen houden geen rekening met landsgrenzen. Waar we door beter samen te werken minder impact van hoog water kunnen behalen, moeten we dat zeker stimuleren. Dat start bij contact over de grenzen heen en onderlinge afstemming in crisissituaties.

Wist je dat het Maas-Rijn programma één van Europa’s eerste Interreg-programma’s was? Eind jaren ’90 van de vorige eeuw was het echt pionieren, met een zak Europees geld om goede dingen te doen om de nadelige werking van de grens te verminderen. In de decennia erna hebben we de ons omringende programma’s in schaal zien groeien, maar Interreg Maas-Rijn is altijd een individueel programma gebleven, in een trilaterale context. Daar zijn we trots op en we willen laten zien dat we in de Interreg VI-periode een aantal belangrijke vernieuwingen hebben doorgevoerd, waarmee we weer dezelfde interesse weken op Europese schaal zoals dat in het verleden was.