Partner in de kijker | Waterschap De Dommel

Wat is voor Waterschap De Dommel de belangrijkste motivatie om deel te nemen aan het project Weerbaar Dommelland?

Voor ons is de samenwerking over de landsgrenzen heen een belangrijke motivatie. Water trekt zich namelijk niks aan van grenzen. Samen met de waterpartners uit Vlaanderen en Nederland werken we aan een robuust en goed functionerend watersysteem. We kijken daarbij naar het hele stroomgebied, alsof de landsgrens niet bestaat. Grenzeloos samenwerken, kennis delen en van elkaar leren, dat is heel fijn in zo’n project.

Welke uitdagingen zien jullie vandaag in het watersysteem rond Genneper Watermolen en hoe pakken jullie die in het kader van het project aan?

Het watersysteem rond de Genneper Watermolen in Eindhoven functioneert al jaren niet goed. Bij veel regen stijgt het waterpeil in de Dommel, met als gevolg dat het naastgelegen fietspad onder water loopt. Dat is uiteraard niet veilig voor de fietsers. Bij lange droogte zakt het waterpeil in de Dommel dan weer te ver weg. Daardoor stroomt onvoldoende water door de vispassage, kan de watermolen niet draaien en kunnen kanovaarders niet door de kanoglijgoot. De grote historische stuw ziet er mooi uit, maar is niet meer van deze tijd en zeer moeilijk te bedienen.

In november van dit jaar hebben we daarom de vier schuiven in de stuw vervangen voor vier automatische stuwkleppen. Aan een van de kleppen is een nieuwe kanoglijgoot gemonteerd. Ook is de instroom van de vispassage volledig vernieuwd.

In januari 2026 wordt alles aangesloten op elektra. De stuw wordt ingesteld op een vast waterpeil. Bij piekbuien zakken de stuwkleppen automatisch, maar blijft het waterpeil gelijk. Het fietspad zal dan niet meer onder water lopen. In een droge periode blijft de waterstand ook op peil doordat de stuwkleppen automatisch stijgen. Het water wordt vastgehouden in de Dommel, de oevers en het beekdal. Dat is positief voor het behoud en de verbetering van de biodiversiteit.

Ook is het belangrijk dat de vispassage goed functioneert. Vooral in de paaiperiode. Dan moet er precies genoeg water met de juiste snelheid door de vispassage stromen. Met het vaste waterpeil van de historische stuw ontstaat een goede en stabiele stroming in de vispassage. We verwachten de komende jaren een toename van het aantal vissen en vissoorten in de vispassage en de Dommel.

Wat is volgens jullie de grootste meerwaarde van een grensoverschrijdend project zoals Weerbaar Dommelland?

De grootste meerwaarde van een grensoverschrijdend project zoals Weerbaar Dommelland is dat je kijkt naar het hele watersysteem. De grens is de stroomgebiedsgrens en niet de landsgrens. De landsgrens bestaat even niet. Acht waterpartners werken aan dezelfde vraagstukken rond een klimaatrobuust watersysteem. Wat kunnen we doen om wateroverlast te voorkomen, droogte te bestrijden en de waterkwaliteit te verbeteren? Die vraagstukken zijn in Vlaanderen niet veel anders dan in Nederland. De manier waarop waterbeheer is georganiseerd is in de twee landen is wel verschillend.

Welke lessen hopen jullie te trekken uit dit project voor toekomstige waterbeheerinitiatieven?

We hebben al veel geleerd. Kennis delen tussen de partners is leuk en interessant. De veldbezoeken naar de uit te voeren projecten zijn ook waardevol. Dan krijg je een beter beeld van de maatregelen en wat de bedoeling is. Door andere partners mee te nemen in je eigen project krijg je verdiepende vragen en feedback. Dat kun je gebruiken bij de uitwerking van je plannen en in de communicatie naar buiten.

Hoe kunnen inwoners en bezoekers van Eindhoven merken dat het watersysteem robuuster is geworden/zal worden?

Bezoekers, gebruikers en omwonenden van Genneper Parken zullen wel zien dat er iets is veranderd rond de Genneper Watermolen. De stuw ziet er nog steeds historisch uit, maar is prachtig gerestaureerd. Het wandelpad en bruggetje over de stuw zijn ook opgeknapt met mooi metselwerk. Fietsers en wandelaars kunnen altijd gebruik maken van een droog fietspad langs de dommel. Eenden en schildpadden zullen wel even moeten wennen dat ze niet meer over het fietspad kunnen zwemmen!