Parels in Helende Landschappen
Duurzaam toerisme van morgen: natuur, erfgoed en zorg ontmoeten elkaar in de grensregio
Over ons
Dit project richt zich op de ontwikkeling van duurzaam toerisme in de grensregio, waar traditionele toeristische bestemmingen onder druk staan. De grensregio bevat een enorm potentieel aan onontgonnen parels van traditierijke, groene en stille erfgoedsites, landschappen en zorgdomeinen, vaak in en rondom eeuwenoud religieus erfgoed. Deze sites kunnen elk op hun manier een eigentijds antwoord bieden op de versterkte hedendaagse zoektocht naar ruimte en stilte, zingeving en onthaasting. Tegelijkertijd zijn deze sites en organisaties nog vaak zoekende naar de meest optimale manieren om hun domein, site of infrastructuur te ontsluiten voor de hedendaagse toerist en daarbij het juiste evenwicht te bewaken tussen historische, economische, sociale, culturele en/of ecologische aspecten.
Twee sporen worden bewandeld om het potentieel van de regio te benutten: enerzijds zijn er de traditierijke en stille erfgoedsites en anderzijds de verborgen, maar open domeinen van zorg- en welzijnsorganisaties.
Onder de noemer ‘herbronnen op de eeuwenoude tradities van stilte, rust en ruimte’ worden 2 meerdaagse wandeltrajecten uitgebouwd, verduurzaamd en ontwikkeld (Het Merodepad BE en Ons Kloosterpad NL), net zoals een aantal van de daaraan gekoppelde erfgoedsites, natuurparken en stiltegebieden. Het potentieel van al deze erfgoedsites en hun ruimte omgevingen om verdiepende en verrijkende vormen van duurzaam toerisme aan te beiden is enorm. Tevens worden er langs beide paden ‘stilteparels’ ontwikkeld waarmee wordt ingespeeld op de hedendaagse nood aan stilte en rust. De bezinnende kwaliteit van plekken in het landschap wordt beleefbaar en zichtbaar gemaakt in de vorm van iconische pleisterplaatsen in het landschap. Op een ondergrond waarin de tradities rond stilte en zorg, rust en ruimte sinds eeuwen een plek hebben, wordt vanuit deze ‘stilteparels’ een toekomstgericht perspectief zichtbaar. Hierbij worden de routes en sites op een zodanige manier ontsloten dat ze een doelgroep aanspreken die niet noodzakelijk de achtergrondkennis of religieuze affiniteit heeft, maar wel op zoek is naar aspecten als stilte, groen, bezinning of ruimte.
Wanneer zorg en toerisme aan mekaar verbonden worden, gebeurt dat vaak vanuit het perspectief van het 'zorgtoerisme'. Daarbij worden toeristische mogelijkheden gecreëerd die toegankelijk en op maat zijn van mensen met een beperking of zorgnood. De omgekeerde verbinding komt echter bijna nooit voor: zorg- en welzijnsorganisaties in Vlaanderen en Nederland hebben geen traditie om hun domeinen of infrastructuur open te stellen voor de 'reguliere' toerist.
In het tweede spoor ‘met zorg onderweg naar het toerisme van morgen’ staan zorg- en welzijnssites in voor toeristische ontsluiting. Zorgorganisaties hebben vaak ruime en groene sites ter beschikking die op dit moment zelden of nooit toeristisch ontsloten zijn. Bovendien kunnen zij toeristen ook mee laten zorgdragen en hen zo ook een waardevolle betekenisvolle ervaring aanbieden. Tegelijkertijd kunnen de zorgorganisaties ook hun eigen cliënten/patiënten/zorggebruikers mee inschakelen in de concrete uitbouw van het toeristische aanbod/onthaal en hen zo ook extra ontwikkel- en groeikansen aanbieden.