SYN-ERGIE
Transport en logistiek vormen belangrijke motoren van de economie in de Vlaams-Nederlandse grensregio. Wegtransport neemt hiervan het grootste deel in waardoor de impact van de sector op het milieu groot is aangezien deze nog steeds voor 97% afhankelijk is van fossiele brandstoffen. SYN-ERGIE wilde een volgende stap zetten in de ontwikkeling richting duurzaam goederentransport tussen het oosten en het westen van de grensregio. Door verladers, logistieke dienstverleners en multimodale operators te verenigen in communities en een aantal concrete business cases voor spoorvervoer en binnenvaart door te rekenen, gaf het project de markt het nodige duwtje in de rug om een multimodaal transportaanbod op de as West-Vlaanderen-Antwerpen-Nederlands Limburg te realiseren. Door in te zetten op een verdere ‘modal shift’ richting duurzaam transport (spoor en binnenvaart) was het de intentie om rechtstreeks bij te dragen aan een vermindering van het brandstofverbruik en CO2-uitstoot van de transportsector.
Over ons
Om marktinzicht te verkrijgen interviewde het project eerst zo’n 40 actoren uit West-Vlaanderen en Nederlands Limburg. Hieruit ontstonden twee kansrijke business cases ‘Spoor Venlo - Antwerpen - West-Vlaanderen’ en ‘Binnenvaart voor afvaltransport’, waarmee verder aan de slag werd gegaan. Relevante partijen werden samengebracht in communities, en alle puzzelstukken werden gelegd om een duurzame transportcorridor op de as West-Vlaanderen-Nederlands Limburg te realiseren. Op basis van de marktbevraging werd ook een ‘Maturity model voor Synchromodaal vervoer’ uitgewerkt. Dit onderzoek ontving een award van de Amerikaanse Transport Research Board ontving. Op die manier haalde SYN-ERGIE zelfs de pers buiten Europa.
Daarnaast had het project tot doel om synchromodaal transport in de grensregio aan te jagen. Synchromodaal transport gaat een stapje verder dan multimodaal transport in de zin dat goederen in principe op elk moment flexibel verscheept kunnen worden tussen de beschikbare transportmodi. Dit vereist de verwerking van grote hoeveelheden real-time data tot duidelijke, beslissingsondersteunende informatie. Met de ontwikkeling en demonstratie van twee IT-tools – een clickable demo en een demonstrator van een synchromodale cockpit – wilde het project middelen aanrijken om verladers en logistieke dienstverleners meer te inzicht geven in de mogelijkheden, voordelen, voorwaarden en werking van synchromodale planning. Daarnaast konden verladers en logistieke dienstverleners ook via interactieve workshops nauwgezet kennismaken met de mogelijkheden van synchromodaliteit. Concreet gingen deelnemers als planner aan de slag met SynchroMania, een ‘serious game’ (ontwikkeld door TNO) die alle facetten van synchromodaal transport illustreert.
De clickable demo werd opgenomen in de demonstratieruimte voor Physical Internet van POM West-Vlaanderen. De clickable demo kan daar door de bezoekers gebruikt worden in de vorm van een serious game rond synchromodaal transport. De synchromodale cockpit kwam ook beschikbaar, maar omwille van het wegvallen van een externe partner, die de dataset zou aanleveren voor de ontwikkeling van additionele functionaliteiten aan de planningstool, werd beslist om op generieke data verder te werken. Informore ging aan de slag met de basisfunctionaliteiten van een operationeel inzetbare planningstool en VIVES ontwikkelde een optimalisatiealgoritme dat zelf optimale planningsvoorstellen doet. VIVES werkt ondertussen in een vervolgproject aan verdere verfijning van dit algoritme zodat het ook voor lange termijn planning gebruikt kan worden.
Als een gevolg van verschillende externe omstandigheden kwam de realisatie van een concurrentieel multimodaal transportaanbod op de as West-Vlaanderen-Antwerpen-Limburg niet tot stand. Er vallen geen meetbare tonnages of CO2 reductie te noteren. De ambitie om de binnenvaartcase en de spoorcase te verwezenlijken werd niet in realiteit omgezet. De redenen hiervoor zijn tweevoudig.
Enerzijds was het project volledig afhankelijk van externe marktpartijen. Die partijen konden of wilden niet steeds op het tempo van SYN-ERGIE schakelen. Anderzijds was er de tussenkomst van twee andere externe factoren, COVID en BREXIT. Beide ontwikkelingen hadden een enorme impact op de transportsector. Er werd echter wel de fundering gelegd waarop ongetwijfeld in de toekomst verder gebouwd zal worden door private initiatiefnemers. Zeker wat betreft de spoorcase. De trein stond klaar, de spoorpaden waren gereserveerd, het prijsvoorstel van de spoorwegoperator lag op tafel, enkel de lading commitment vanuit Zeebrugge ontbreekt op dit moment nog. Eens de CSP terminal in Zeebrugge voldoende kritische massa heeft verzameld zal de knoop hoogstwaarschijnlijk doorgehakt worden.
De binnenvaartcase is noodgedwongen eveneens afgebroken omwille van externe omstandigheden. De meest kansrijke business case, afvaltransport, is op een cruciaal moment vastgelopen bij de belangrijkste private partner. De reden hiervoor was een interne prioriteitswissel bij die private partner. Omwille van de werken aan de Oosterweelverbinding werd prioritair ingezet op de verbinding van linker en rechteroever in Antwerpen via het water. De algemene strategie en intenties van deze partij zijn momenteel echter ongewijzigd gebleven. Ook hier verwachten we vroeg of laat een doorbraak. Ondanks alle tegenslagen blijven de projectpartners erin geloven dat de basis voor de duurzame transportcorridors gelegd is en dat het een kwestie van tijd is vooraleer de markt hier verder aan de slag mee gaat.
Finale update: september 2022
