LOGES: een Interreg-project vol warmte
In het project LOGES brengen partners uit Nederland en Vlaanderen hun kennis en ervaring samen rond slimme energieoplossingen op lokale schaal. Het is een idee om warm van te worden: elektrische en thermische energie ter plaatse produceren en ook zoveel als mogelijk lokaal benutten met innovatieve opslagsystemen.
Door Geert Regelbrugge
Interreg | 11/12/2025
Aan het woord komen achtereenvolgens Bram Adams (Interleuven), Peter De Smet (DuCoop) en Sander Lodewikus (Traais Energiecollectief). Zij zijn de woordvoerders van de drie demosites in het project: het bedrijventerrein Keiberg-Vossem in Tervuren, de wijk De Nieuwe Dokken in Gent en het dorp Terheijden in Drimmelen.
We landen eerst in Keiberg-Vossem: hoe wordt dit bedrijventerrein in Tervuren een bijna zelfvoorzienend energiesysteem met slimme warmteopslag?
Bram Adams: “De ambitie van Interleuven is in Tervuren een bedrijventerrein (Keiberg-Vossem) te realiseren dat in belangrijke mate zijn eigen energie produceert en ook zoveel als mogelijk lokaal verbruikt. De warmte uit zonnecollectoren en PV-panelen, de recuperatie van warmte uit de gebouwen in de zomer en de captatie van restwarmte van onder meer een bakkerij wordt opgeslagen in een groot buffervat dat weer warmte teruglevert wanneer bedrijven hieraan behoefte hebben.”
“Om voldoende nuttige warmte seizoensoverschrijdend te kunnen opslaan, werd gekozen voor een grote, ondergrondse opslagbuffer. Door tegelijk in te zetten op verschillende warmtebronnen die de warmtebuffer en het -net voeden, kan er over de seizoenen heen een hoge mate van zelfvoorzienendheid worden bereikt. Het opslagsysteem van de Nederlandse firma HoCoSto, het spaceframe, bevat 1,5 miljoen liter water dat in de zomer als koeling kan benut worden en in de winter voor warmte zorgt in de bedrijven. In Nederland bestaat dit systeem al enige tijd voornamelijk voor grote bedrijven of een sportclub, maar hier experimenteren we met een systeem dat meerdere kleinere bedrijven kan bedienen. Deze toepassing is voor België helemaal nieuw.”
“Ook naar het ruimtegebruik is met de nodige aandacht gekeken. Zo zal de plaats waar het buffersysteem wordt geïnstalleerd viervoudig worden gebruikt. De warmtebuffer komt onder een parkeerterrein dat ook dienst doet als laadveld en bovenop het parkeerterrein wordt een constructie geplaatst voor de zonnecollectoren. Een dikke 730 vierkante meter aan zonnecollectoren halen warmte rechtstreeks uit het zonlicht. Daarnaast wordt duurzaam opgewekte energie van zonnepanelen via slimme, collectieve warmtepompen ingezet om in de zomer de bedrijven efficiënt te koelen en de warmte op te slaan in de buffer.”
In Gent staat DuCoop in voor het sluiten van kringlopen. Hoe wordt daar ingezet op restwarmte om het warmtenet verder te verduurzamen?
Peter De Smet: “DuCoop draagt bij aan de klimaatambities van de stad Gent door kringlopen te sluiten: energie (verwarming, elektriciteit en mobiliteit), water en grondstoffen (afvalbehandeling). Ons warmtenet ontvangt restwarmte van het naburig bedrijf Christeyns. Hiermee worden ongeveer 400 appartementen, huizen en kantoren verwarmd. Het afvalwater uit de wijk krijgt na zuivering een tweede leven als proceswater in hetzelfde bedrijf. “
“In het kader van het project LOGES proberen we de beperkte afhankelijkheid van een back-up gasinstallatie die er nu nog is verder af te bouwen door op elk van de vrije flenzen (zes in totaal) van de buffervaten een elektrische weerstand van 30 à 50 kW te integreren. De elektrische weerstanden zullen in de buffervaten warmte opwekken die vervolgens via het warmtenet kan worden gedistribueerd. Opzet is deze slim te sturen in functie van beschikbare gratis/goedkope elektriciteit.“
“De elektrische warmtebron zal ook een toegevoegde waarde (technisch en financieel) betekenen op de onbalansmarkt van het energienet. DuCoop zal de energieleverancier toelaten deze asset in te zetten om (overtollige) hernieuwbare elektrische energie om te zetten in duurzame warmte en deze te bufferen in het net van DuCoop.”
Een ander voorbeeld is het Traais Energiecollectief. Hoe nemen inwoners van Terheijden hun energievoorziening zoveel mogelijk in eigen handen?
Sander Lodewikus: “Terheijden (Traaie in het lokaal dialect) is een dorp in de gemeente Drimmelen nabij Breda. Met het Traais Energie Collectief bouwen inwoners van Terheijden aan een eigen, duurzame energievoorziening. Zon, wind en warmte van eigen bodem leveren genoeg energie voor ons hele dorp. De opwek, distributie en levering van warmte, stroom en transitiegas nemen de inwoners zoveel als mogelijk in eigen handen.”
“Sinds voorjaar 2023 draait onze eigen Traaise Windmolen De Noord. Vanaf de snelweg is het goed te zien: bovenaan de mast, op de gondel, prijkt het logo van het Traais Energie Collectief. Een belangrijke stap voor Terheijden naar een eigen, duurzame energievoorziening. Uniek is dat de stroom rechtstreeks via een eigen kabel de Energiebrouwerij in de Schansstraat binnenkomt. Vanaf de Energiebrouwerij gaat de stroom het dorp in. Zo weten we zeker dat de stroom van onze eigen molen komt. Windmolen De Noord, met een masthoogte van 135 meter, wekt een hoop energie op. Even wat cijfers: 5,7MW vermogen, 210 meter hoog en 16mln KWh verwachte opwek. Hiermee kan de Traaise Energie Maatschappij (TREM), het lokale energiebedrijf van het Traais Energie Collectief, alle 2600 huishoudens en bedrijven in Terheijden van stroom voorzien. Een deel gebruiken we in de Energiebrouwerij om warmte te maken voor het Traais Warmtenetwerk. Duurzame energie uit eigen bronnen dus!”
Kan je nog iets meer vertellen over de manier waarop er een warmtenet wordt aangelegd?
Sander Lodewikus: “De Traaise Energie Maatschappij legt een warmtenet aan in het centrum van Terheijden. Het warmtenet is het eerste in Brabant dat via het Traais Energie Collectief eigendom wordt van inwoners zelf. Sinds najaar 2022 levert de Traaise Energie Maatschappij (de werkmaatschappij van het Traais Energie Collectief) duurzame warmte aan woningen in Terheijden. De warmte die het Traais Warmtenetwerk levert komt van duurzame, eigen bronnen. De warmte maken we in de Energiebrouwerij aan de Schansstraat met duurzame stroom die lokaal wordt opgewekt.”
Blijf je graag op de hoogte?
Schrijf je in op onze nieuwsbrief!