Minder emissie in de vleesvarkensstal met het VeDoWs-systeem

Systemen voor ammoniak- en methaanreductie in werking zien en ervaringen van veehouders uitwisselen, dat is de opzet van de ‘Tour de Boer’. De tweede editie op 12 maart lokte meer dan 60 varkenshouders, adviseurs en onderzoekers en 40 studenten agro-en biotechnologie van de VIVES-Hogeschool. Eerst brachten ze een bezoek aan de stal van Rik Bogaert die de werking en voordelen van het Veng-systeem (nog niet erkend) toelichtte. Lees hier het verslag. Daarna gingen ze naar het vleesvarkensbedrijf van Klaas Messely en Lien Creupelant waar ze alles te weten kwamen over het VeDoWs-systeem (erkend).

VeDoWs staat voor Vermeulen Dobbelare Welfare System en is een systeem dat zorgt voor de primaire scheiding van mest en dunne fractie.

Op het bedrijf van Klaas bestaat een hok uit een roostervloer (vedows), een dichte bolle vloer en opnieuw een roostervloer (vedows). Als alternatief zou je ook kunnen werken met een vedows, een bolle vloer en een waterkanaal onder de voerbak. Onder de roostervloeren liggen betonnen L-platen met een lichte helling naar het midden. Onder deze profielen bevindt zich een giergoot waarin de urine samenvloeit. De giergoot staat in verbinding met een groter gierkanaal waar alle urine wordt opgevangen tot deze wordt afgelaten naar een groter reservoir buiten de stal (1,5 miljoen m³). Deze L- en giergoten zijn prefab elementen die ter plaatse gemonteerd en verlijmd worden.

Foto 1: Vleesvarkencompartiment met roostervloer en dichte bolle vloer.

Foto 2: L-platen met lichte helling naar het midden. Opening in het midden met giergoot onder de opening.

In het midden van de profielen ligt een inoxketting die verbonden is met een schuif. Deze mestschuif schuift de mest om de acht uur weg. In één stal werden de afdelingen met de verschillende compartimenten in spiegelbeeld opgebouwd. Wanneer de schuif in de 1^ste afdeling (met meerdere compartimenten) de mest naar de centrale afvoerband brengt zal de schuif in de 2^de afdeling (in spiegelbeeld) naar buiten getrokken worden via dezelfde ketting. De mest wordt niet naar buiten geschoven omdat de schuif opgeheven wordt. In een volgende fase zal de ketting naar de andere kant bewegen, waardoor de schuif en mest in de L-profielen van de 2^de afdeling van buiten naar de centrale afvoerband beweegt. In het 1^ste compartiment wordt de schuif opgeheven en beweegt de schuif zonder mest mee te nemen naar buiten. Dit proces herhaalt zich om de vier uur. Hierdoor komt de urine niet in contact met de vaste mest en wordt ammoniakvorming verhinderd.

Foto 3: De roosters werden tijdelijk geopend om beter zicht te hebben op de L-platen met in het midden de ketting die de mestschuif voortbeweegt.

Foto 4: De mestschuif is tijdelijk in rust buiten de stal. Aangespannen door een tandwiel en aangedreven door motor met klein vermogen. De afdekplaten werden tijdelijk verwijderd om het systeem zichtbaar te maken.

De mest van beide afdelingen wordt naar een ruimte onder de vloer tussen de twee stalafdelingen gebracht en van daar via meerdere opeenvolgende transportbanden naar de kiepwagen gebracht die buiten de stalafdeling staat.

Foto 5: Klaas geeft uitleg in de gang tussen de 2 afdelingen waar de mest van beide afdelingen via de schuiven samenkomt en vandaar via meerdere opeenvolgende transportbanden naar buiten gebracht wordt.

Foto 6: De transportbanden buiten de stal die de vaste mest naar de kiepwagen brengen.

Foto 7: Transportbanden (rood omcirkeld) die de vaste mest naar de kiepwagen brengen.

VOORDELEN

Klaas gaf aan dat de grootste voordelen van dit systeem de lage onderhoudskosten, het betere stalklimaat met betere groei en de lage elektriciteitskosten zijn.

Er wordt slechts beperkt gebruik gemaakt van elektronische technieken en de motoren hebben een relatief laag vermogen waardoor het energieverbruik beperkt is.

In tegenstelling tot luchtbehandelingstechnieken maakt dit systeem geen gebruik van water, waardoor er geen waterverbruik is bijgevolg ook geen spuiwater. Klaas benadrukte dat het belangrijk is om het systeem voldoende te controleren (kettingspanning, tandwielen…) en te onderhouden om grotere problemen en bijhorende kosten te voorkomen. Het systeem moet daarom vlot toegankelijk zijn.

De goedkopere mestafzet is een ander belangrijk voordeel dat financieel voelbaar is. Als ervoor gekozen wordt om alle mest af te zetten, bedraagt het verschil tussen 1 ton traditionele mengmest en 1 ton gescheiden VeDoWs-mest ongeveer 7 euro/ton. In een tweede scenario, waarbij dunne fractie/effluent uitgereden wordt op land bedraagt het verschil 8,5 euro/ton.

AANDACHTSPUNT

Klaas legde uit dat hij veel aandacht besteedt aan een goede opvolging en onderhoud van het mestsysteem. Om de ventilatie in de stallen te optimaliseren werden nog extra muren en ventilatoren voorzien onder de roosters om de luchtstroom beter te sturen.

Het VeDoWs-systeem is in Vlaanderen momenteel enkel erkend bij vleesvarkens van minder dan 100 kg (V-4.8), zeugen inclusief biggen minder dan 7 kg (V-3.9 en V-3.10) en andere varkens van meer dan 110 kg. Het systeem is voorlopig niet erkend bij biggen tot 20 kg. Biggenmest is vloeibaarder waardoor dit systeem minder tot zijn recht komt. In Nederland is het systeem erkend bij kraamzeugen (incl. biggen tot spenen).

Bij vleesvarkens bedraagt de ammoniakreductie 60%, de methaan- en geurreductie bedraagt 75%.

Ongeveer 65% van de veehouders overweegt om dit systeem toe te passen op zijn/haar bedrijf. De belangrijkste redenen zijn: het hoge reductiepotentieel, het betere stalklimaat, goedkopere mestafzet en de onafhankelijkheid van water. Een aantal varkenshouders gaf aan dat ze het systeem niet overwegen op hun bedrijf omwille van praktische redenen: stallen verspreid op bedrijf, te kleine vleesvarkensstal…

Binnen het project ‘RAMBO’ organiseren we nog meer ‘Tour de Boers’ waarbij we op bezoek gaan bij veehouders die systemen voor ammoniak- en methaanreductie in werking laten zien.

Wil je een uitnodiging ontvangen? Geef dan je contactgegevens door aan:

Pieter-Jan Delbeke (Boerenbond) E: pieter-jan.delbeke@boerenbond.be / T: +32 474 87 82 43
of Bianca Aerts (ZLTO) E: bianca.aarts@zlto.nl / T: +316 18 56 36 98