In dialoog met landbouwers voor veenherstel in Graafweide-Schupleer (BE)

In april 2023 stapte de VLM mee in het Europees project ADMIRE (adding mire), dat als hoofddoelstelling heeft: het belang van veen in de grensregio Vlaanderen-Nederland herwaarderen in het licht van haar ecosysteemdiensten en de toestand van deze belangrijke veengebieden in de regio verbeteren.

Hoe doen ze dit? Ze gaan in dialoog met de landbouwers en luisteren naar hun verhaal. Het resultaat van hun manier van werken lees je hieronder.

Naast de projectgebieden waar VLM samen met de ADMIRE partners aan de slag gaat, bakenden zij overgangsgebieden af. Hier wil VLM nagaan – samen met de landbouwers, de gebruikers van de gronden - hoe het landgebruik kan worden geoptimaliseerd in functie van het veen en onder welke voorwaarden economische activiteiten (zoals landbouw) mogelijk zijn onder veenbeschermende en -herstellende maatregelen.

Hun eerste doelgroep bakenden ze af via het lopende natuurinrichtingsproject ‘Graafweide-Schupleer’. Alle gebruikers van minstens één landbouwperceel binnen de perimeter van dit project werden bevraagd. Met een representatief aandeel van de groep gingen ze telefonisch in gesprek, met anderen konden ze dieper ingaan op de inhoud van het project en hun bezorgdheden en oplossingen via een keukentafelgesprek.

De conclusies van deze bevraging werden gecommuniceerd aan de commissie en het comité van het natuurinrichtingsproject en aan de partners van het ADMIRE-project tijdens het partneroverleg.

Een andere insteek van de VLM om het landgebruik in de overgangsgebieden te optimaliseren ter bescherming van het veen is door het inzetten van beheerovereenkomsten. Een belangrijk onderdeel hiervan is de aanleg van perceelsranden langs waterlopen, die een cruciale bufferfunctie vervullen. Deze perceelsranden met een kruidige vegetatie mogen niet bemest worden. Hierdoor verminderen ze de uitspoeling van nutriënten uit landbouwpercelen naar nabijgelegen waterlopen. Dit draagt bij aan een betere waterkwaliteit en een lagere influx van nutriënten in kwetsbare veengebieden.

Beheerovereenkomsten zijn vrijwillige maatregelen die in samenwerking met landbouwers worden aangegaan. Landbouwers worden niet verplicht om deel te nemen, maar ontvangen een vergoeding voor hun bijdrage.

In de Vallei van de Kleine Nete en Aa (zie Figuur 1) liggen nu 116 dergelijke randen en worden 33 volledige percelen botanisch beheerd door de landbouwer. Vanuit een landschappelijk oogpunt zoekt de VLM actief naar nieuwe landbouwers die bereid zijn dergelijke overeenkomsten te sluiten. Zo wordt waar nodig extra buffering in het landschap gecreëerd.

Een bijzondere samenwerking met de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen (KMDA) werd in 2023 opgestart. Hierbij werden rond het venige natuurreservaat 'De Zegge' in Geel extra bufferstroken aangelegd, zie Figuur 2.

Wil je op de hoogte blijven van het project? Volg ons op LinkedIn of Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.